توکن‌سازی نوید بازتعریف مالکیت دارایی - asset ownership- و سرمایهگذاری را میدهد و ممکن است در آستانه یک پیشرفت بزرگ در "پذیرش جهانی" آن باشیم. این فناوری ممکن است چارچوب های سنتی سرمایهگذاری و مالکیت را به طور اساسی بازنگری کند، به طور قابل توجهی هزینه های مبادله را کاهش دهد، شفافیت و نقدینگی بیشتری را وارد معادله کند. در گسترش دسترسی به سرمایهگذاری، ما صرفاً نحوه نگرش به دارایی، کالاها و ارزش را تغییر نمی‌دهیم، بلکه نحوه تعامل با این عناصر حیاتی سیستم‌های اقتصادی خود را تغییر می‌دهیم.
توکنیزه کردن دارایی های دنیای واقعی موضوعی در آینده نیست. در حال حاضر درجریان است و زمینه را برای یک اکوسیستم مالی فراهم میکند که در آن توکنهای دیجیتالی، داراییهای دنیای واقعی هستند و آنها را بیش از هر زمان دیگری در دسترس قرار میدهد – نه تنها برای سرمایهگذاران ممتاز یا نهادی، بلکه برای عموم مردم. – توکنایز کردن محدود به صرفا اوراق قرضه و سهام و.. نخواهد بود و دایره بزرگی از داراییهای دنیای واقعی را شامل خواهد شد.
توکن و توکنایز کردن چیست؟
اصطلاح "توکن" دارای تاریخچه ای طولانی است (پیش از فناوری دیجیتال) با مفاهیم و تعاریف مختلف که گاهی تعیین معنای دقیق آن را دشوار می کند. در متن این شفافنامه، یک توکن نشان دهنده دارایی به شکل دیجیتال، همراه با اطلاعات و حقوق دیجیتال قابل تخصیص است که همگی به روشی قابل برنامهریزی و خودکار به هم متصل شده اند. توکنها می توانند دارایی های فیزیکی مشهود یا دارایی های نامشهود را نشان دهند - آنها می توانند یک سهم یا کل دارایی را نشان دهند. این می تواند هر چیزی باشد، از املاک، سهام شرکت، اوراق قرضه یا حتی یک اثر هنری. توکن موجود در بلاک چین نشان دهنده مالکیت این دارایی است.
به فرآیندی که در آن حق مالکیت یک دارایی مشخص به شکل دیجیتال در می‌آید، توکنیزاسیون یا توکنیزه کردن آن دارایی می‌گویند. به زبان ساده توکنایز فرآیند صدور، ذخیره‌کردن و انتشار دیجیتال توکن‌هایی است که در دفترکل توزیع شده ذخیره می‌شوند. در اختیار داشتن توکن نشان‌دهنده حق مالکیت دارایی به حساب می‌آید و می‌توان مالکیت را در بستر بلاکچین به سایر افرادی که در شبکه بلاکچین حضور دارند، منتقل کرد.
- توکنایز یک مرحله تکاملی در انتقال حسابداری از کاغذ به یک شکل کاملا دیجیتالی است.
- توکنایز به این معنی است که حساب‌ها با استفاده از کلیدهای رمزنگاری اداره می‌شوند، که منجر به مدیریت مستقیم و بدون حضور واسطه‌ها می‌شود.
- توکنایز سیستم‌های حسابداری را نسبت به نگهداری سنتی سوابق مالکیت امن‌تر میکند و باعث شفافیت می‌شود.
- از دیدگاه عملیاتی فناوری اطلاعات، منفعت اصلی، کاهش هزینه کل مالکیت اکوسیستم و قابلیت همکاری بیشتر است.
و در نهایت و به طور خلاصه "توکن سازی فرآیندی است که در آن دارایی های دنیای واقعی به توکن های مبتنی بر بلاک چین تبدیل می شوند". یک دارایی همانند شکل زیر بخشبندی و توکنایز شده و در اختیار دایره گسترده‌تر وبزرگتری از سرمایهگذاران و متقاضیان قرار خواهد گرفت.
کدام صنایع بیشترین بهره را از توکنایز کردن خواهند داشت:
به نظر میرسد که 5 صنعت اصلی زیر بیشتر منفعت را از توکنایز کردن خواهند داشت.
خدمات مالی
موارد استفاده توکنایز کردن در صنعت خدمات مالی بیپایان خواهد بود، از جمله خدمات مربوط به سرمایهگذاری در داراییهای توکنایز شده همانند نگهداشت، آموزش و مشاوره. از بین اینها شیوه‌های پرداخت مبتنی بر بلاکچین و سپرده توکنایز شده احتمالا بیشتر اثربرهم‌زنندگی در صنعت را داشته باشند.
صنایع
در بخش صنعتی، توکن‌سازی ردیابی کل چرخه عمر محصول، از جمله ثبت داده‌های حیاتی مانند مبدأ و مالکیت را امکان‌پذیر می‌سازد، در نتیجه مدیریت موجودی و ... را بهینه میکند. علاوه بر این، به شفافیت زنجیره تامین کمک می کند و با ارائه داده های ضروری برای بازیافت کارآمد و دفع زباله به توسعه اقتصاد پایدار کمک میکند.
آب و انرژی
توکن‌سازی در بخش انرژی و آب و برق، تامین مالی و ردیابی پایداری را ساده میکند. برای پروژه های انرژی تجدیدپذیر، فرصت های سرمایه گذاری را دموکراتیک میکند، نقدینگی و شفافیت را افزایش میدهد. سرمایهگذاران کوچک میتوانند مستقیماً پروژهها را تأمین مالی کنند، در حالی که معاملات بازار ثانویه نقدینگی را افزایش میدهد. برای پایداری، بلاک چین یک دفتر کل غیرقابل تغییر برای گواهی‌های جبران کربن ارائه میکند که منحصر به فرد بودن را تضمین میکند و از شمارش مضاعف جلوگیری میکند. این گواهی‌های توکن‌شده را می‌توان در بازارهای غیرمتمرکز داد و ستد کرد و با قراردادهای هوشمندی که اعتبارسنجی و صدور را بر اساس معیارهای از پیش تعریف‌شده خودکار می‌کنند، تسهیل می‌شوند.
بخش عمومی
ایجاد هویت دیجیتال امن برای شهروندان و ساده‌سازی دسترسی به خدمات دولتی ممکن است یکی از کاربردهای اساسی توکنایز کردن باشد. این امر شفافیت و قابلیت ردیابی داراییهای دولتی را افزایش میدهد و استفاده مسئولانه را تضمین میکند. علاوه بر این، این فناوری می تواند به طور گسترده برای تسهیل توزیع امن و شفاف مزایا و یارانه ها مورد استفاده قرار گیرد. یکپارچگی سیستم رأی دهی می تواند از طریق صدور توکنهای منحصر به فرد برای رأی دهندگان واجد شرایط بیشتر شود.
املاک و مستغلات
پتانسیل قابل توجهی در بخش املاک و مستغلات وجود دارد - توکن کردن املاک امکان و فضای جدیدی را برای تجارت املاک ایجاد میکند و مالکیت را به چند سهام تقسیم میکند که میتوانند در یک بازار نقد شونده به سادگی خرید و فروش شوند. توکنایز کردن املاک و مستغلات امکان دسترسی به سرمایه‌گذاریهای ملکی را دموکراتیک‌تر کرده و و افراد بیشتری را قادر می سازد تا در آن مشارکت داشته و املاک (یا سهام آنها) را معامله کنند.
مزایای توکنایز کردن
توکن‌سازی داراییهای سنتی و انتشار داراییها به شکل توکن‌شده، پتانسیل افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها در طول چرخه عمر دارایی، بهبود تخصیص کارآمد سرمایه، بهینه‌سازی زنجیره‌های تامین جهانی، خلق نسل جدیدی از شرکتهای نرمافزاری (SaaS) و در نهایت منجر به پذیرش جریان اصلی می‌شوند. بانک امریکا اعتقاد دارد که پیاده سازی فناوری بلاک چین در میان موسسات مالی و شرکت ها به خاطر هزینه فرصت بهرهوریهای ثبت نشده که در حال افزایش است، تسریع خواهد شد.
تصور کنید می خواهید یک اثر هنری اندی وارهول بخرید. بسیاری از ما نمی توانیم مبالغ رکوردشکنی مانند 195 میلیون دلار برای نقاشی مرلین یا حتی 850000 دلار برای یک چاپ ساده از ملکه الیزابت صرف کنیم. بسیاری از مردم هنر را یا برای لذت و یا به عنوان سرمایه دوست دارند بخرند، اما قیمت آنها از دسترسشان خارج است. اما اگر بتوانید «سهم» یک اثر هنری را بخرید، مثلاً می‌توانید بخش‌هایی از یک شرکت سهامی عام را بخرید، چطور؟ این ایده پشت توکنایز کردن دارایی های دنیای واقعی است.
به عنوان یک مثال واقعی، شرکتی به نام فری پورت سهام کسری از نقاشی های اندی وارهول را ارائه کرد و 1000 توکن ایجاد کرد که نشان دهنده سهام اثری است که هر کسی می تواند بخرد.
این توکن‌سازی داراییهای دنیای واقعی (RWA) فقط در هنر اتفاق نمی‌افتد، بلکه در اوراق قرضه، اتومبیل، طلا، خانه‌ها و موارد دیگر نیز اتفاق می‌افتد. این مفهومی است که شتاب و علاقه بازیگران مالی سنتی را به خود جلب کرده است.
در هر حال برخی از مزایای توکنایز کردن داراییهای واقعی عبارتند از:
عدم محدودیت منطقه‌ای
یک سرمایه گذار می‌تواند در ملکی واقع در هر نقطه از جهان سرمایه گذاری کند، بدون اینکه آن ملک را از نزدیک دیده باشد. سرمایه گذاری در این حوزه، ایمن، سریع و آسان خواهد بود.
حذف واسطه‌ها
حصول توافق در معاملات معمولاً زمان‌بر است. زیرا، تأیید مستندات تراکنش‌ها و صلاحیت سرمایه‌گذار توسط نهادهای خارجی، هزینه‌های اضافی را به روند کار تحمیل میکند. اما، توکنیزه کردن داراییها نیاز به واسطه‌ها را مرتفع میکند، زیرا بلاک چین از قابلیت لازم در ایجاد تغییرناپذیری و شفافیت برخوردار است.
مالکیت کسری از دارایی
با دیجیتالی شدن داراییها قابلیت تقسیم آنها بیشتر می‌شود.
نقدینگی بهبود یافته
ورود فرآیند سرمایهگذاری در بلاکچین، تعارض‌های موجود را کاهش میدهد. توکنیزه کردن دارایی ضمن تضمین انطباق، انتقال خودکار مالکیت را امکان‌پذیر میکند. با کاهش پیچیدگی‌ها و هزینه‌ها، داراییهای توکنایز شده امکان سرمایه گذاری با ارز فیات و معاملات P2P در صرافی‌های مجاز را فراهم کرده که این امر می‌تواند نقدینگی را بهبود بخشد.
تراکنش‌های سریع و ارزان
از آنجا که تراکنش و انتقال توکنها با قراردادهای هوشمند انجام می‌شود، فرایند مبادله خودکار است. اتوماسیون می‌تواند بار ناشی از خرید و فروش را بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای کاهش دهد. در نتیجه، معامله با کارمزد تراکنش کمتری انجام می‌شود.
ریسکها و چالشهای توکنایز کردن داراییها
برای گسترش دامنه توکنایز کردن و اقتصاد توکن، بایستی به برخی از چالشها غلبه کرد. علاقه روزافزون به مبحث توکنایز کردن داراییها توجه مقامات دولتی و کارگزاران، را بیش از پیش به این موضوع جلب نموده است، به همین دلیل برخی چالشها و ریسکهای قانونی و سیستمی پیش روی توکنایز کردن داراییهای واقعی میباشد:
عدم چارچوبهای استاندارد و مشترک
فقدان استانداردهای مشترک برای توسعه و مدیریت داراییهای توکنیزه شده، نهادهای مالی را برآن داشته تا ساختار صنعت را بررسی نموده و سرمایهگذاران را در معرض اقدامات ناخواسته قرار دهند. استفاده از چارچوبهای رسمی اطمینان تمامی فعالان بازار را به دنبال دارد.
عدم قطعیت در مقررات
فقدان مقررات در حوزه‌های قضایی و ماهیت فراگیر فناوری نوپای بلاکچین، سبب شده است سرمایهگذاران و موسسات، داراییهای توکنایز شده را با اطمینان نگهداری نکنند. تمامی ناظران، سیاست‌گذاران بومی و جهانی می‌بایست برای ارائه چارچوب قانونی لازم، از جمله جنبه‌های مدیریت داراییهای دیجیتال، با یکدیگر هماهنگ شوند.
علاوه بر چالشهای فوق، برخی از شرکت‌ها در حل مسائل این چنینی برای انطباق همکاری می‌کنند. به عنوان مثال، هاربر (Harbor) قصد دارد قوانین انطباق را در سطح توکن ایجاد کند. آنها با کسب اطلاعاتی درباره خریدار و فروشنده و همچنین محل معامله، میزان انطباق معامله را بررسی می‌کنند. چنانچه معامله قابل پذیرش باشد، معامله در هر پلتفرم مبادلاتی امکان‌پذیر است.
تطابق نظارتی و سیاست احراز هویت مناسب (KYC) می‌تواند پذیرش توکنیزه کردن دارایی را برای هر صنعتی آسان‌تر کند. سازمان اوراق بهادار و بازارهای اروپا (ESMA) و سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در زمینه توکنیزه کردن پیشرفت‌هایی را داشته‌اند و در این باره اظهار نظر کرده‌اند. کشورهایی مانند مالت و سوئیس نیز در صدد اختصاص مکانی به بازارهای این نوع داراییها هستند. چارچوب نظارتی نقش مهمی در توسعه ایمن اقتصاد توکن ایفا میکند.
همچنین، افراد ممکن است نگران ارتباط توکن با داراییهای دنیای واقعی باشند. به عنوان مثال، شما توکن‌هایی دارید که معادل کسری از 100 گرم شمش طلا بوده و در یک بانک متولی (custodian bank) نگهداری می‌شود و 5 شمش از آن بانک به سرقت رفته است. اتفاقی که برای توکنهای شما و سایر هولدرها می‌افتد این است که در صورت عدم اثبات ارتباط این توکنها با داراییهای مشهود، ارزش آنها کاهش می‌یابد.
بنابراین، توکنیزه کردن دارایی مستلزم ساختار مناسب برای پیشرفت و تبدیل شدن به جریان اصلی کسب و کارها در سراسر جهان است و در این راه با چهار دسته چالش در آینده مواجه خواهد بود:
- چالشهای قانونی و رگولاتوری
- چالشهای اعتمادبخشی و تراست
- چالشهای فنی و تکنولوژی
- چالشهای آگاهی عمومی و آموزش
هر چند در دنیا شیوه‌های متنوعی برای قانونمند کردن این فضا دارند، اما در تصویر زیر موسسه رونالد برگر تلاش کرده است که فاکتورهای موفقیت کلیدی را برای قانونگذاری را دستهبندی نماید و همانطور که میبینیم برخی موارد مانند KYC و قانون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و... جزو موارد کلیدی است.
